Het PLUVALOR-systeem in de stad
Het TRAISELECT-systeem in de stadEAUTARCIE in ontwikkelingslandenEAUTARCIE in noordelijke strekenHet EAUTARCIE-concept is één van de mogelijke formules voor ecologisch sanitair beheer, met volgende bijzonderheid: in plaats van een inventaris van problemen te maken, gaan we terug naar de bron ervan en worden doeltreffende, eenvoudige en goedkope oplossingen aangeboden. Een andere bijzonderheid: het concept is holistisch van opvatting, want het brengt talrijke leefmilieu-aspecten in rekening.
De hier ontwikkelde beschouwingen zijn nog niet op grote schaal uitgetest. De suggesties worden gemaakt op basis van extrapolatie, vertrekkend van onze ervaringen met individuele installaties. Experimentele ervaringen zijn nodig om de afmetingen van de verschillende elementen te kunnen bepalen. Voor dergelijke proeven is er, tot op heden, in België nog geen groen licht gegeven.
Om woningen uitgerust met «EAUTARCIE» te bekijken, klik hier.
Het is leerzaam een getuigenis uit Andalousië (Spanje) te lezen over de weldaden van Eautarcie in een droge streek.
Om een algemeen schema te zien van een PLUVALOR systeem, klik hier.
Om het algemeen schema van een compleet TRAISELECT-systeem te bekijken, klik hier.
Eerste publicatie van de tekst in het Frans op de huidige pagina op www.eautarcie.com: januari 2007
Aanpassing van de originele tekst en eerste publicatie van de huidige pagina op www.eautarcie.org: 2012-05-17
Bijgewerkt: 2012-05-17
Het PLUVALOR-systeem in de stad
Watervoorziening
Een duurzaam waterbeheer veronderstelt de gezamenlijke aanwending van meerdere beschikbare bronnen om de bevolking te bevoorraden. In steden waar het leidingwater van middelmatige kwaliteit is, vormt de valorisatie van regenwater een interessante mogelijkheid voor decentrale productie van hoogkwalitatief drinkwater. De hoeveelheid water die via de daken in een stad wordt opgevangen is aanzienlijk, hoewel niet voldoende om alle noden van alle gezinnen te kunnen dekken.
Hoeft het nog gezegd dat in een vervuilde wereld waar water van goede kwaliteit zeldzaam wordt, men de kwaliteit van het water moet aanpassen aan het soort gebruik. Water van voedingskwaliteit hebben we enkel nodig om te drinken (tafelwater, koffie, thee, …). Zelfs voor de bereiding van gekookt voedsel heeft men niet noodzakelijk water nodig dat strikt beantwoordt aan de normen voor drinkwater. Voor niet-voedingsgebonden toepassingen zou men water van onschadelijke kwaliteit kunnen gebruiken dat niet drinkbaar is in de strikte zin van het woord, maar dat ook geen gezondheidsproblemen veroorzaakt bij toevallige inname. Deze nieuwe kijk op waterkwaliteit laat toe het beheer van water veel pragmatischer te benaderen, en levert vooral aanzienlijke besparingen op.
Van zodra men de logica van water als handelswaar heeft verlaten, heeft de gemeentelijke distributiemaatschappij er geen belang meer bij om het verbruik van water te stimuleren om de inkomsten te verhogen. Als er geen lasten meer op water geheven worden, moeten (kunnen) regionale overheden ook niet meer rekenen op de fiscale inkomsten uit water. Alleen zo kan men zonder omwegen in de logica van duurzame ontwikkeling stappen.
Als bijvoorbeeld alle regenputten van een stad volledig zouden zijn uitgerust met het PLUVALOR-systeem (capaciteit 150 liter per m² dakoppervlak), dan vertegenwoordigen deze de opslagcapaciteit van een enorm overstromingsbekken. Neerslagwater dat op die manier wordt bewaard, kan met mondjesmaat worden afgevoerd na gebruik, in plaats van alles onmiddellijk af te voeren via rioleringen naar rivieren. Dit is een belangrijk element in de regeling van de watercyclus.
De kenmerken van het systeem
Bij de bouw van een appartementsgebouw verdeelt men het dak in zoveel sectoren als er appartementen zijn [1], waarbij elke sector over zijn eigen regengoten en –put beschikt.
Ondanks de schaalvergroting raden wij ten stelligste de installatie af van één gezamenlijke regenput voor meerdere appartementen. Ieder gezin heeft immers zijn eigen manier van waterbeheer. Dit kan dus een bron van conflicten worden. Als de gemeenschappelijke put leeg komt te staan, dan is het altijd «de schuld van de andere».
De capaciteit (in liter) van deze put wordt berekend door de grondoppervlakte van het opvangdak (in m²) te vermenigvuldigen met 150. Een eigenaar die bijvoorbeeld over een sector van 15 m² dak beschikt, moet een put krijgen van 15x150 = 2 250 liter, hetzij tussen 2 en 2,5 m³.
Deze put wordt in de kelderruimtes geplaatst of naast het gebouw in de grond gestopt. In een ondergronds technisch lokaal plaatst men per appartement een kleine hydrofoorgroep en een microfiltratiesysteem om het regenwater drinkbaar te maken. Het gezuiverde water kan dan via een drinkwaterleiding in de keuken van elk appartement gebracht worden. Een alternatieve oplossing bestaat erin dat men een hydrofoorgroep plaatst en een filter van 10 micron. Het gefilterde water komt dan in het appartement via een buis met kleine doorsnede (minder dan een halve duim) uit op een kraan die zich onder de watersteen in de keuken bevindt. Hieraan wordt een systeem met omgekeerde osmose verbonden dat dan het drinkbaar water levert. Op die manier kan men één of twee drinkwaterkranen in het appartement bedienen. De andere kranen leveren dan leidingwater. De kwaliteit van het op die manier gefilterde regenwater doet in niets onder voor dat van de beste minerale waters die in de handel verkrijgbaar zijn, en dat voor een spotprijs.
Men gebruikt dus het gefilterde regenwater voor voeding en drank en het leidingwater van mindere kwaliteit voor ander gebruik. In steden waar het leidingwater brak wordt door de ernstige aantasting van waterbronnen, zou men op die manier kunnen volstaan met de distributie van weliswaar niet drinkbaar water maar water van «onschadelijke kwaliteit», in plaats van behandeling van het leidingwater te overwegen via membranen (nanofiltratie [2]). Voor drinkwaterproductie zou men premies kunnen aanbieden voor individuele filterinstallaties voor regenwater.
Nanofiltratie is een techniek die wordt gebruikt om drinkwater te maken op basis van sterk vervuild water, vooral door zout. De kostprijs van op die wijze behandeld water ligt op zowat 10 € per m³. Dergelijk duur water gebruiken om wc’s mee te spoelen is niet redelijk.
Valse problemen
Ik hoor vaak het argument dat de valorisatie van regenwater in de stad niet interessant is omwille van de stedelijke vervuiling en van de beperkte dakoppervlakte per inwoner.
Stedelijke vervuiling
In feite zal de wind een grote rol spelen bij de plaats waar vervuild regenwater uiteindelijk terechtkomt. Een sterk vervuild regenwater kan evengoed in een streek terechtkomen waar geen industriële of stedelijke vervuiling aanwezig is. De kwaliteit van het regenwater in de steden is dus niet fundamenteel slechter dan elders. In de grote steden neemt men tijdens de winter een licht gehalte aan koolwaterstoffen waar, afkomstig van de rookgassen van mazoutbranders. Als men dicht bij industrieën woont die veel fijn stof voortbrengen, dan zullen de woningen in de omgeving van de stofbron water verzamelen dat meer modder in de regenput zal achterlaten dan normaal, en ook de filters zullen sneller verstoppen.
Beperkte dakoppervlakte
Het klopt dat de 30 m² dakoppervlakte nodig per persoon [3] om alle waterbehoeften (behalve toilet) te dekken in de stad zelden worden gehaald. Niettemin blijft het verzamelde regenwater via stedelijke daken een kostbare en belangrijke bron. In feite ligt de dagelijkse drinkwaterbehoefte 
per persoon zowat rond de 3 tot 5 liter. Om die hoeveelheid op te vangen, volstaat 2 tot 3 m² dak met een opslagcapaciteit van 300 à 400 liter.
Als het appartementsdak dus niet groter is dan 3 m² per persoon, kan men zich beperken tot de productie van voedingsgeschikt (drinkbaar) water op basis van regenwater. Als het dakoppervlak groter is, kan men het van nature zachte regenwater ook toepassen voor persoonlijke hygiëne en voor de was. Zo kan men overwegen om het heetwatertoestel op het regenwatercircuit aan te sluiten, de wasmachine of zelfs de vaatwasser water, met daarnaast de mogelijkheid om over te schakelen op leidingwater in geval van droogte.
Om verder te lezen, ga naar de pagina ove het TRAISELECT-systeem in de stad.